ادبیات و علوم انسانی
کبری نیکوروش؛ سیدمحمدحسین قریشی؛ حسن امامی
چکیده
این مقاله جهت بررسی گرایش نامگذاری از مذهبی (عربی) به ملی (ایرانی) در سه دهه اخیر در شهر بیرجند تهیه شده است. عوامل متفاوتی همچون اجتماعی، فرهنگی، تاریخی، سیاسی، آگاهی افراد از کارکرد اجتماعی- فرهنگی نام، ... میتواند نقش بسزایی در این گرایش داشته باشد و باعث تغییر نگرش والدین و خانوادهها شود؛ بهگونهایکه انتخاب نام که ...
بیشتر
این مقاله جهت بررسی گرایش نامگذاری از مذهبی (عربی) به ملی (ایرانی) در سه دهه اخیر در شهر بیرجند تهیه شده است. عوامل متفاوتی همچون اجتماعی، فرهنگی، تاریخی، سیاسی، آگاهی افراد از کارکرد اجتماعی- فرهنگی نام، ... میتواند نقش بسزایی در این گرایش داشته باشد و باعث تغییر نگرش والدین و خانوادهها شود؛ بهگونهایکه انتخاب نام که عملکرد فرهنگی- اجتماعی دارد، از این عوامل تأثیر قابلملاحظهای میپذیرد. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر گرایش به گزینش نامهای ایرانی در دو دهه اخیر از دیدگاه زبانشناسی اجتماعی در شهر بیرجند است. پژوهش حاضر یک پژوهش نظری- اسنادی است. روش گردآوری دادهها اسنادی بوده است. جامعه آماری پژوهش تمامی نامهای گزینششده از ابتدای سال 1370 تا پایان سال 1399، که در سازمان ثبت احوال شهر بیرجند ثبت شده، است. حجم نمونه شامل 171855 (با احتساب تکرار نام) نام دختر و پسر است. دادهها با استفاده از آمارهای توصیفی (فراونی و درصد) و به کمک نرمافزار SPSS، بر مبنای دههها (دهۀ 70، 80 و 90) تجزیهوتحلیل شد و عوامل مؤثر در دگرگونی و تغییر نگرش والدین در مورد گزینش نام در جامعه مورد مطالعه، توصیف شد. یافتههای پژوهش نشان داد در سه دهه اخیر در شهر بیرجند، نامهای گزینششده که شامل سه گروه نامهای مذهبی، ملی (ایرانی) و ترکیبی (ملی- مذهبی) است، گرایش قابل ملاحظهای از مذهبی به ملی داشتهاند و گزینش نام مذهبی روند رو بهکاهشی را در مورد هر دو جنسیت دختر و پسر نشان میدهد؛ بهگونهایکه نامهای گزینششده برای دختران بهنسبت پسران گرایش بیشتری به ملی دارند.
محمدحسن قریشی؛ احسان ناصحی؛ حسن امامی
چکیده
روستای آبیز شهرستان زیرکوه در استان خراسان جنوبی، به دلیل نزدیکی به کویر، واقع شدن در منطقه کوهستانی، در گذر تاریخ کمتر مورد تاخت و تاز و هجوم بیگانگان قرار گرفته و در نتیجه گویش آن پاکیزه تر و دست نخورده تر باقی مانده است. این گویش از گویش های فارسی نو محسوب می شود و نسبت به زبان فارسی کمتر تحول یافته و عوامل بیرونی کمتر بر آن اثر گذاشته ...
بیشتر
روستای آبیز شهرستان زیرکوه در استان خراسان جنوبی، به دلیل نزدیکی به کویر، واقع شدن در منطقه کوهستانی، در گذر تاریخ کمتر مورد تاخت و تاز و هجوم بیگانگان قرار گرفته و در نتیجه گویش آن پاکیزه تر و دست نخورده تر باقی مانده است. این گویش از گویش های فارسی نو محسوب می شود و نسبت به زبان فارسی کمتر تحول یافته و عوامل بیرونی کمتر بر آن اثر گذاشته است و بسیاری از ویژگی های فارسی کهن را حفظ کرده است. این پژوهش در پی آن است تا توصیفی همزمانی از ساختمان فعلی گویش آبیز ارائه کند. در بررسی ها مشخص شد که در این گویش، افعال شامل بسیط (ساده) و غیر بسیط (مرکب، پیشوندی، عبارت فعلی) می شوند و هرکدام از آنها به همراه اجزایی چون پیشوندها، ریشه ها، شناسه های فعلی، ساختمان فعلی گویش آبیز را تشکیل می دهند. همچنین مشخص شد که در گویش آبیز، به لحاظ پیشوندها، شناسه ها و زمان های مختلف بین افعال این گویش و زبان فارسی رسمی تفاوت هایی وجود دارد.